Otto Volgenant

Het EHRM heeft de afgelopen jaren in een aantal principiële arresten de grenzen afgebakend voor de roddelpers. Vip’s zijn niet vogelvrij, ook niet als ze zicht in het openbaar, gewoon in het wild, vertonen. Twee grondrechten staan lijnrecht tegenover elkaar. Bescherming van het privéleven tegenover persvrijheid. Maar is de fair balance die het EHRM voorschrijft die de afweging hiervan niet allang ingehaald doordat alles wat in het openbaar gebeurt direct op internet staat?

Nederland is drie keer veroordeeld door het Europese Hof, maar weigert bescherming journalisten, volgens Otto Volgenant. Bescherming van journalisten en hun bronnen tegenover opsporingsdiensten is nu relevanter dan ooit. In Amerika is dat niet goed geregeld. Afluisterpraktijken van de NSA in het PRISM-programma worden niet consequent vooraf door een onafhankelijke rechter beoordeeld. Ongetwijfeld zijn er de afgelopen jaren heel wat journalisten door de NSA afgeluisterd, en heel wat geheime bronnen onthuld. Zonder dat daar een rechter aan te pas kwam.

Geschillen over vermeend onrechtmatige publicaties en uitzendingen worden veelal door middel van een voorlopige voorziening beslist. Na een kort geding volgt in de praktijk vaak geen hoger beroep, en de uitspraak in kort geding geeft aldus een ‘definitieve’ beslissing tussen partijen. En wanneer er wel hoger beroep van een voorlopige voorziening wordt ingesteld, soms gevolgd door cassatie, wordt meestal niet daarnaast ook een bodemprocedure ingesteld. De Hoge Raad doet in kort geding regelmatig principiële uitspraken. De rol van de Voorzieningenrechter in perszaken is daarom zeer groot.

In welk Europees land stroomt de rivier de Taag? Een blik op de landkaart leert dat de antwoorden Portugal en Spanje allebei correct zijn. De Taag ontspringt in het midden van Spanje, en mondt uit in zee bij Lissabon. Tijdens de voorronde van de Achmea Kennisquiz in Friesland wordt de finaleronde gespeeld tussen drie brugklassers: Obe, Yordi en Sense. Hun antwoorden zijn Polen (Obe), Spanje (Yordi) en Tsjechië (Sense). De computer gaf vervolgens als enige juiste antwoord: Portugal. Als gevolg daarvan zijn alle drie de antwoorden fout gerekend, terwijl het antwoord van Yordi (Spanje) eigenlijk goed had moeten worden gerekend. Yordi is daardoor 10 punten misgelopen. Aan het einde van de voorronde had niet Yordi, maar Obe hierdoor de meeste punten en is hij uitgeroepen tot de winnaar van de provincie Friesland. Obe won hiermee een computer en mocht mee doen aan de finale van de Achmea Kennisquiz, waarmee hij kans maakte op een studiefonds van maar liefst € 250.000,-.

Een gemeenteraadslid van de gemeente Arcen en Velden wordt door mede-bewoners van het appartementencomplex waar hij woont als ‘psychologisch terrorist’ betiteld. Dagblad De Limburger zet dat in de krant. Het gemeenteraad slid spant een procedure aan tegen het dagblad en de betrokken journalisten. Hij vordert van hen vergoeding van zijn immateriële schade ad € 10.000,=. Hij voelt zich door de betiteling ‘psychologisch terrorist’ in zijn persoonlijke integriteit aangetast.

Bescherming van journalisten tegen ‘ingrijpen’ door de overheid, dat vaak gericht is op het achterhalen van hun bronnen, is een onderwerp in beweging. Een overzicht van de ontwikkelingen.

Journalistieke bronbescherming is in Nederland nog steeds niet wettelijk verankerd. Op basis van het Autoweek-arrest van het EHRM van 14 september 2010 is het noodzakelijk dat de toepassing van een dwangmiddel waardoor bronnen kunnen worden onthuld altijd voorafgaand door de rechter wordt getoetst. Daar is een wetswijziging voor nodig.

PR Aviation biedt op haar websites wegolo.com en wegolo.nl consumenten de mogelijkheid vluchtgegevens te zoeken en prijzen van vluchten te vergelijken. Naast dit zoeksysteem biedt PR Aviation de klant de mogelijkheid de gevonden vlucht met haar bemiddeling te boeken. Ryanair maakt bezwaar tegen het gebruik van haar vluchtgegevens door PR Aviation, en beroept zich op het databankenrecht en de auteursrechtelijke geschriftenbescherming en stelt dat PR Aviation onrechtmatig handelt. De Rechtbank had de vorderingen van Ryanair in juli 2010 toegewezen op grond van de geschriftenbescherming. In hoger beroep loopt het anders.