Er zit een bepaalde trots in het voeren van uw eigen (familie)naam als naam voor uw bedrijf. En dat is logisch: wie droomt er nu niet van het gloren van de eigen naam op de voorgevel van een indrukwekkend gebouw, op een gigantisch containerschip of in het nieuws? Uit onderzoek blijkt daarnaast dat familienamen betrouwbaar overkomen. Toch is meestal het advies om het niet te doen.

Het voeren van de eigen naam kent een aantal nadelen. Daar kan het bedrijf Otazu over meepraten. De organisatie werd ooit opgericht door sieradenontwerper Rodrigo Otazu en daarna door hem verkocht. Onlangs vond de zoveelste episode plaats in het geschil tussen de Argentijnse ontwerper en het bedrijf Otazu.

Dwangsommen

Rodrigo Otazu was een decennium geleden een van ‘s werelds hipste sieradenmakers. Nadat zijn bedrijf in zwaar weer kwam, verkocht hij een deel van de organisatie aan de Nederlandse investeerder Titus Kramer. Onderdeel van de deal was de overdracht aan Kramer van een portfolio met Otazu-merken. Vredig werd de samenwerking tussen Kramer en Otazu echter niet; de twee troffen elkaar regelmatig in de rechtbank. De meest recente keer werd verzocht om nog hogere dwangsommen; die moeten voorkomen dat Rodrigo Otazu zich negatief uitlaat over de ‘neppe’ sieraden van het bedrijf Otazu. Het bedrijf Otazu wil graag op haar beurt dat Rodrigo Otazu stopt met het verkopen van sieraden onder de naam ‘Otazu’. Maar dát kan niet zomaar: “Hij héét Rodrigo Otazu en ís juwelenontwerper”, verklaarde de rechter.

Verwarrend

Wat de rechter probeert duidelijk te maken is dat iemand in principe altijd het recht heeft om zijn eigen naam te voeren, tenzij hij of zij dit recht misbruikt. U maakt bijvoorbeeld misbruik van uw recht als u uw eigen naam als merk inschrijft om een ander te frustreren. De merkhouder Otazu kan hier dus niet zomaar iemand verbieden om juwelen te verkopen onder zijn eigen naam. Een nuance hierop is het volgende: als u uw familienaam ingeschreven heeft als merk, heeft u dat gedaan voor bepaalde producten of diensten. Het criterium geldt dat er pas sprake is van merkinbreuk als een ander deze naam voor dezelfde producten of diensten gebruikt. In het geval van Otazu ging het om sieraden versus sieraden, maar ‘Jansen de fruitteler’ moet ‘Jansen de fietsenmaker’ gewoon dulden. Dit is namelijk niet verwarrend.

Trouw

De problematiek rond het voeren van een familienaam komt in de praktijk vooral om de hoek kijken bij het registreren van een naam als domeinnaam. Zo kan er een merkhouder bestaan die bedrijf voert onder dezelfde naam. Stel nu dat uw achternaam Coca Cola is. Het feit dat een zeker merk uw achternaam gebruikt, betekent niet dat u dan ook het recht heeft om deze naam zomaar als domeinnaam te gebruiken. Coca Cola heeft immers een bedrijf opgebouwd dat inmiddels een belang heeft verworven bij het voeren van die naam. Bovendien was Coca Cola waarschijnlijk ook eerder met hun merkinschrijving en het registreren van een domeinnaam dan dat u was.
Ook het te koop aanbieden van uw naam aan de gelijknamige merkhouder is een teken dat u te kwader trouw handelt. Vaak wordt er in dit soort zaken dan ook besloten dat de merkhouder gewoon uw achternaam mag gebruiken. In veel gevallen wordt beslist dat deze persoon de geregistreerde domeinnaam moet overdragen aan de merkhouder. Sterker nog, een merk dat eerder geregistreerd is dan uw bedrijf met uw familienaam kan optreden tegen het gebruik van uw eigen naam!

Deuren

Al met al kan het gebruiken van een familienaam de nodige kopzorgen opleveren. Het is het dus verstandiger om bedrijfsnaam te gebruiken die betrouwbaar klinkt, maar het liefst helemaal geen betekenis heeft. Deze handelsnamen en merken hebben over het algemeen een grotere beschermingsomvang dan beschrijvende namen en familienamen, juist omdat ze zo uniek zijn. Schrijf uw naam op ramen en deuren, maar liever niet in als merk.

Uit het leven gegrepen

Mag het modemagazine Marie-Claire zomaar optreden tegen het jonge meisje Marie-Claire, die op de site www.marie-claire.nl iets wil schrijven over mode? In dit specifieke geval moet het meisje Marie-Claire goed duidelijk maken dat zij niet namens het Franse modemerk schrijft, zodat er geen sprake is van verwarring.
Ook interessant: de zaak uit 2000 van Ariel, het grote wasmiddelmerk, tegen meneer Ariel, die op zijn website Ariel.nl dingen vertelde over zijn geloof en zijn leven. Daar overwoog de rechtbank Amsterdam dat meneer Ariel zijn website mocht behouden, omdat hij zo heet én dus belang bij heeft om zijn naam te voeren.

Ron Lamme is advocaat IE en ICT-recht bij Boekx Advocaten, www.boekx.com, e-mail: lamme@boekx.com.