Journalistieke bronbescherming

Journalistieke bronbescherming is in Nederland nog steeds niet wettelijk verankerd. Op basis van het Autoweek-arrest van het EHRM van 14 september 2010 is het noodzakelijk dat de toepassing van een dwangmiddel waardoor bronnen kunnen worden onthuld altijd voorafgaand door de rechter wordt getoetst. Daar is een wetswijziging voor nodig.

Het College van procureurs-generaal heeft recent de tekst van zijn ‘Aanwijzing toepassing dwangmiddelen tegen journalisten’ aangepast. De nieuwe regeling geldt per 1 maart 2012. Het gaat om dwangmiddelen zoals het afluisteren en volgen van journalisten, huiszoekingen op redacties en inbeslagname van journalistiek materiaal. Deze nieuwe Aanwijzing is een verbetering van de positie van journalisten. Uitgangspunt is dat het toepassen van dwangmiddelen tegen een journalist om een bron te achterhalen ongeoorloofd is. Toepassing van een dwangmiddel is alleen aan de orde bij de opsporing en voorkoming van zeer ernstige delicten: misdrijven waarbij het leven, veiligheid of gezondheid van mensen ernstig kan worden geschaad. Bijvoorbeeld het traceren van explosieven bij een op handen zijnde aanslag. Of het opsporen van een verdachte waarvan wordt vermoed dat hij opnieuw ernstige misdrijven zal plegen. Wanneer er geen sprake is van zo’n ‘zeer ernstig delict’ mogen er dus geen dwangmiddelen worden ingezet tegen journalisten. Onder het begrip ‘journalist’ valt iedereen die zich beroepsmatig bezighoudt met het verzamelen en vervolgens verspreiden van informatie via de media. Ook redactiemedewerkers, camera- en geluidsmensen vallen hieronder, en ook nieuwe media zoals nieuwssites en professionele bloggers worden expliciet genoemd.

De VMC heeft in 2011…

Avatar photo
Author: Otto Volgenant
Otto Volgenant (1969) is a leading lawyer in the field of media law, privacy, internet, advertising and entertainment law. He is a renowned human rights litigator, focusing on online privacy issues. Otto represents clients in the media and privacy sector, often in high-profile cases regarding online human rights issues. Otto's clients include many leading NGO's, publishers, broadcasters, journalists, advertising agencies and TV production companies. “On issues of journalistic principle, Otto Volgenant is the main contact, advising on matters such as data and source protection, and freedom of speech.” Legal 500. Otto is at the forefront of the legal battle against online privacy infringements, such as online shaming and online sexual violence. He has successfully initiated legal proceedings against different kinds of online platforms, including BigTech. He works with a coalition of NGO's and regulators to find solutions to the immense privacy issues the online environment raises. As lead counsel, he won the landmark case Sanoma v. The Netherlands about protection of journalistic sources, at the Grand Chamber of the European Court of Human Rights in Strasbourg. Another landmark case was the invalidation of the Dutch Dataretention Act. Summary proceedings were initiated on behalf of a broad coalition of plaintiffs: privacy defenders, the federation of journalists, lawyers, telco’s and ISP’s. The Court of The Hague invalidated the Dutch Dataretention Act with immediate effect. In addition to his daily work as a lawyer, he is a (board) member of the Dutch Association for Media and Communications Law, the Commission for Journalistic Source Protection and the Commission researching Criminal Defamation. Otto participates in the Dutch CASE working group on anti-SLAPP measures. He teaches regularly on privacy and human rights, and he co-authors the yearly Dutch Press Freedom Monitor. Otto is also active for Lawyers for Lawyers (L4L), a Dutch NGO committed to enable lawyers in any country of the world to practice law in freedom and independence. Otto was admitted to the Amsterdam bar in 1993. He studied at the Free University of Amsterdam and graduated cum laude in 1997 with a postgraduate degree in Computer Law. As o 1993, Otto worked at the Amsterdam firm Kennedy Van der Laan for 20 years, where he was appointed partner in 2001. Otto joined Boekx as a partner in 2014.

Please contact us if you have any questions