28 augustus 2020 – Mr. Online

De Haagse rechtbank oordeelde in kort geding over de vraag of een fotograaf kan afdwingen dat hij mag fotograferen bij de ruiming van een nertsenfokkerij die besmet is met corona.

Fotograaf Olivier Middendorp wil graag foto’s maken van de ruiming van alle nertsen op een fokkerij waar het coronavirus is vastgesteld. Hij wil daarom dat de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit hem informeert over de eerstvolgende nertsenfokkerij die zal worden geruimd zodat hij – na het maken van werkafspraken – een fotoreportage kan maken van het gehele ruimingsproces. Zijn verzoek wordt afgewezen, en daarom spant hij een kort geding aan om de benodigde informatie te verkrijgen en toegang tot een nertsenfokkerij af te dwingen. De rechter wijst zijn vorderingen af https://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBDHA:2020:5339

De rechter stelt voorop dat er geen rechtens afdwingbare plicht op de overheid rust om de fotograaf te informeren over de plaats waar en het moment waarop eventuele ruimingen zullen plaatsvinden. Hierbij houdt de rechter ook rekening met de belangen van de eigenaren van de betreffende nertsenfokkerijen en het feit dat de ruimingen op privéterrein zullen plaatsvinden.

De rechter vindt het redelijk dat de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit een bezoekersverbod heeft opgelegd aan nertsenfokkerijen. Het coronavirus is een besmettelijke dierziekte waar nertsen  zeer gevoelig voor zijn. Ook mensen kunnen het op elkaar overbrengen, wat wereldwijd tot substantiële dodenaantallen heeft geleid. Bovendien is het virus een zoönose: een infectieziekte die van dier op mens kan overgaan. Er is daarom sprake van een zeer uitzonderlijke situatie. Die laat zich volgens de rechter niet vergelijken met de gevallen waarbij fotograferen wel was toegestaan, zoals het vergassen van ganzen bij Schiphol, het afschieten van damherten bij Amsterdam en in de Oostvaardersplassen, het verplaatsen van paarden uit de Oostvaardersplassen en het doden van varkens na de uitbraak van de varkenspest. De uitzonderlijkheid van de situatie rechtvaardigt een maximale beperking van de aanwezigheid van personen op het terrein van de nertsenfokkerijen en dus ook bij de ruiming ervan.

De rechter oordeelt dat het bezoekersverbod niet onrechtmatig is jegens de fotograaf, ondanks het belang van een vrije nieuwsgaring en de functie van de pers als publieke waakhond. Dat hij niet wordt geïnformeerd en geen toegang krijgt tot de ruimingen van besmette nertsenfokkerijen is  proportioneel en heeft volgens de rechter geen chilling effect op de persvrijheid en de controlefunctie die de pers in een democratische samenleving vervult.